Eki cılnı mından alga talay defterden kuralgan nazmu kitabım çıkgan edi. Bir defterni atı «AK BAŞLIGIM, KARA CAMÇIM – KARAÇAY» edi. Alay demek: kuvançım-nasıbım, kaygım-carsıvum da Karaçay bolganın, ak künüm, kara künüm da Karaçay bolganın aythanlıgım edi. Başha defterni atı «HAK bla HALK» edi. Anı maganası çeksiz teren, miyik, ullu emda köb katlı bolganı sebebli, Orus til bla da aytırga küreşgen edim:

Ol pariy edi, börütut tulpar pariy. Tomurovboyun, keñsırt, çuburkuyruk, cititiş. Atı da - Tutar dep. Ellileni köbüsü Açanı iti devçü edile. Akcürek adamnı katında köz karamı, dariyça, sıydam, taza. Kir niyetlini körgenley bilip koyuvçu edi, deydile. Ol tiyrede anı tanımagan cok edi. Köp börünü kesgenin da aytıvçudula. Haparım anı üsündendi, ol da kaphandı da köçgünçülük otun. Keçeni tıñısız şoşlugu biylegen, ayça, tögerek arbazda Tutar kesine cer tabalmay aylana ketip, gimhotun kökge tiredi da, horsunup turgan cüregin cansara, önün boşlap, uludu. Kökde kimge ese da bir zat aythança...

Başhüyüklü Tayfun Karakul ağabeyimizin yaşlıların dilinden derlediği bir hikayeyi okuyucularımıza sunmak istiyorum. "Ertte ertte “Nartla-Gurtla” deb bolgandıla. Alanı tamataları örüzmek birgesine sürüvçü caşçıknıda alıb uvga ketgendi. Kiyiklede öltürüb, uvga bargan cerinde bir koşda işleb, caşnı koşda koyub, kesi uvga ketgendi. Örüzmek ketgenden sora caşcık catgandı. Uyanıb karağanında otu cuklanıb turganını körgendi.

Tavlu katından voy tulpar tuvgan Men subay sanlı tavlu caş Men seni ariuv süye turganlay Kalay süyese Türklü caş Men iynar aytdım da sen ne aytdıñ İynarlarımı eşitib Carık ışarıb ne şıbırdadıñ Nögerleringe iyilib Bir bek susabma anam degenley Anam ayranga suv koşdu Haparıñ bolsun sen kel de tolsun Meni cüregim bob-boşdu Tiyreden men uyalgan eteme Oramda uşak eterge Cüregim birtçik da ongsunmaydı Söleşmey ozub keterge Küşden unutub turayem ariuv Sen kaydan çıkdıñ allıma Bıllay süymeklik sınab karasın Ol kızçık meni allıma

Savkal kuvanç tıbırım, Karaçay elim, Savkal egeçim, honşum, cuvugum, teññim, Savkal hayda Anam, Atam sen de savkal, Keteme askerge etçigiz hakkıgıznı halal, Kaygıruv bolmagız kuvançlı barama men, Cılav sarnav etmegiz tileyme men ölsem, Ölgenden korkarıkdı caşavu mamır bolgan, Közün cummaz kıyınlıkdan tınçlıgı buzulgan, Kün tuvub batarga unamasa da Kıyın künle bir-birin kuvsala da, Kellikdi ol kün bu kün iynanmasam da

Bir zamanlar iyi kalpli bir hoca yaşarmış. Hiç çocuğu yokmuş, hanımı da vefat etmiş. Hoca dünyada yapayalnız kalmış. ‘Bir başıma çok ihtiyacım mı olacak, bütün paramı hayırlı işler için harcayacağım,-diye karar vermiş.’ Evine öğrenciler alarak, onlara ders verirken, onları hem doyurur hem de evinde yatırırmış. Bir gece, öğrenciler uyuduktan sonra, eve üç hırsız girmiş ve hocadan bütün parasını istemişler. - Her şeyi alın. Yalnız bana zarar vermeyin! Hoca böyle söyleyerek, paralarını sakladığı yeri göstermiş.

Ertte-ertte, bek sansız-sanausuz zamanlada, Miññi Tavnu başı ayrı bolmagandı. Üsünde da, busagatdaça, kañña buzla cıltıramagandıla. Miññi Tav bek biyik tavdu-anı töppesi kökge tirelip turadı. Ol sebepden kamsık* culduzçukla, uçup kelip, tögereginde bugumuç oynarga süygendile. Teren çatlarga tüşüp, alanı içinde ginasuvça* cıltırap bargan kirsiz tav suvlada cuvunup turgandıla. Miññi Tavnu tüz töppesinde, mazallı bilev kayanı tübünde, bir caşil duppurçuk* bolgandı. Alaydan uzak bolmay da kaya tübünde, cılamukça, kirsiz kara suvçuk çıgıp turgandı.

Kamatur – kama, tur Cavlanı kamatırça ur Kampaytırça ur Cathanıñ, cuklaganıñ bollukdu, tamam Uyanırga cetgendi zaman Kamatur, tur Duşmannı kamat, ur Kavşatırça ur Şohlaga va kalkan bolub tur Birlikde tirilik – Kamatur Karaçay-Malkar-Türkiye Allahnı allında baş iye Şukurla etebiz Añña Bizni adam etib carathanı üçün Bizni musliman etib carathanı üçün Bizni Türk etib carathanı üçün Hak colnu tanıthanı üçün Türkbüz, kanıbız, canıbız bla Cüregibiz, añıbız bla Kadarıbız bla Kamatur birikdiredi bizni Költüredi kölübüznü Cıydıradı esibizni Tanıtadı kesibizni Aytadı Kamatur Türk halkı, örge tur Tarihiñe tıyınşlı bol Cazıvuña iye bol Tin bayragıbız – Kamatur!