2 kasım 1943 künnü keçesinde Karaçay'nı kavum ellerinde caşagan 33.0000 san sabiy 19.000 tişiruv 11 ming köbü kart kolu savut tutalmazlık erkişiden bolgan 63.000 Karaçaylını kışnı suvugunda koy sürüvleçe cıyıp mal vagonlaga mindirip, katlarına da 30 kiloluk bir cükden başha cuk aldırmay, 15-16 kün, colda ölgenleni bastırırga da madar bermey ata ata barıb, kalganlanı haydut [bandit] lanı keltirdik deb, Kazak'nı, Kırgız'nı çöllerine, aşsız, suvsuz catar cersiz tögüp ketkenlerini bu cahanim künlede 40.000 san Karaçaylı'nı ölgenini endi Karaçaylılanı barıda biledi. Bir tamırdan çıkgan tarihleri bir tilleri bir, kulturaları [kültürleri] bir, caşavları bir bolgan Karaçaylıla bla Malkarlıla Kavkaz'dağı honşuları bla aynı adetni aynı töreni cürütüp, bir közüvde birbirlerine çaphanları bolsada, ol zamannı caşav şartlarında baylıkları da cerinde bolup bek de kıynalmayın caşap turgandıla. 1800 lü cıllanı allında Orus Millet Karaçaylılanı caşagan cerleri bla birgeley Kavkaznı kavumuna köz salıp, sanı köp askerleri bla boyushaga alırga umut etti.
Kalgan Kavkaz Milletle bla birgeley ömür caşavunda cesirlik körmegen Karaçay Millet küçü cetgeni çaklı boysunmay kan kazavat etsede 1828 cılda üsüne bek ariuv küy [cır]de etilgen "Hasavka"da miletini sathan bir it Çankanı tavnu içinden Karaçay'ga çıkgan caşırım collanı körgüztgeni bla, sanları mingni tabmagan Karaçay'nı batır caşlarını ov-şav etib Karaçay'nı kavumunuda boyundurukga aldıla.
Azatlıknı süygen Karaçay Millet, azatlık kazavatnı koyup olturmay 1835, 1845, 1854 cılla da boyushadan kutulabız dep kan dıgalasnı bardırsalada, sanlarıda, savut-sabaları da cetmey honşuladan da bir boluşluk körmey madarsız kaldıla.
1860'lı cılnı ahırında Kavkaz'nı har canına kirgen Orus'nu zulmundan Kavkaz milletleni bek köp kavumu Türkiyega köç ettile.
Orusnu etgen ongsuzluklarına, zulmularına çıdayalmagan bir kavum Karaçaylıla 1885 cılında Karaçaydan çıktıla, Türkiyega kelgen bu Karaçaylıla Eskişahar'da Cazılı [Yazılıkaya] degen elni kurup ornaldıla.
Bu köçgünçülüknü artı bolmay 1890 cıldan sora da köp kavum Karaçaylı Türkiyega kelip Eskişehir, Afyon, Kayseri, Tokat, Sivas, Ankara, Konya'degen şaharlaga kelip alaylada elle kuradıla.
Bu cazıvnu başına "SÜRGÜN" dep ızından da bu köçkünçülüknü nek cazdım?
Bu kelgen Karaçaylı'la Orusnu artıklıgından ozgunlugundan kaçıp kelsede, kelgen sagatlarında anda bolgan üylerini, bavlarını caylıklarını, sabanlarını satıp, açkalarını da hapçüklerini de mallarınıda katlarına alıp, sabiy-balık kavumu birgeley kelgendile.
Endi bu köç kıyın bolmaganmıdı?
Har köç kıyındı. Kelgen colungda köp kıyınlıklaga tübeyse, ornalırga izlegen ceringde üyüngü bavungu, başıngıda, har ne zatnıda küreşip cangıdan etese ornalgan ceringde til bilmeyse, ız bilmeyse honşu elleden de kıyınlıkla körese.
Alay da bolsa köçkünçülükle "Sürgün" degenni ölçüştürürge madar barmıd?
Köçkünçülükde ozgunluk, küç cetgenlik bolsada, ahırında kesing onov etip, barır ceringide belgilep, malıngı mülküngü bagasında alıp, üydegilingle, cuvuk tiyrengle, bolgan bir zatdı.
Sürgün va?
Ceringden curtungdan, üyünden, bavıngdan iyneginden, malıngdan, mülkünden, KÖKLERİNGDEN, KÜLTÜRÜNGDEN zorla kobarılıp, bilmegening bir cerge, aşarıgıngdan çaşarıgıngdan haparsız, cuvuk tiyrenide tas etip, bazı bazı sabiy-balıktan da bolup barılgan daha tüzü eltilgen bir çarstı, tumandı, belgisizlikdi.
Bu kıyınlı millet "kıyınlı köçgünçülük"nü de "zulmulu sürgün" nü de caşadı, sınadı.
Da Türkiye'ga köçgenle bla alanı sabiyleri bolgan bizle, Kavkaz'da ata curtta kalgan tukum cuvuklarıbıznı, kanlarıbıznı, canlarıbıznı kalay ullu bir kıyınlıkga tübegenlerini de bilmey Sibirya'nı çöllerinde, suvugunda aşarıksız, içeriksiz, töşeksiz, madarsız kırılıp barganlarından haparsız bolup kesi caşavubuzga kömülüp, kaygısız caşap bardık.
Sn. Nevruz Yılmaz'nı Halimat Bayramuk'nu "SÜRGÜN" (On Tört Cıl) degen kitabından köçürgeni "2 Kasım 1943" degen kitabnı 2000 li cıllanı allında okugunçuga deriçi bu sürgünden demengili haparıbız bolmay, bu milletni körgen kıyınlıgıng ullulugunu bilmey, eslemey turayedik.
Aytgan kitabımı bir keçe tanga derçin cilay, cilay okup cüregim canıp, küyüp, bişip bu kıyınlıkga sebeb bolgan itlege da "nalat" okuy Allah endi bu milletge bılay kıyınlıkla caşatmasın, bılay açıvla sınatmasın dep dua etgenim ma bükün kibik esimdedi.
2 kasım 1943 künnü keçesinde Karaçay'nı kavum ellerinde caşagan 33.0000 san sabiy 19.000 tişiruv 11 ming köbü kart kolu savut tutalmazlık erkişiden bolgan 63.000 Karaçaylını kışnı suvugunda koy sürüvleçe cıyıp mal vagonlaga mindirip, katlarına da 30 kiloluk bir cükden başka cuk aldırmay,15-16 gün , colda ölgenleni bastırırga da madar bermey ata ata barıb, kalganlanı haydut [bandit]lanı keltirdik deb, Kazak'nı, Kırgız'nı çöllerine, aşsız , suvsuz catar cersiz tögüp ketkenlerini bu cahanim künlede 40.000 san Karaçaylı'nı ölgenini endi Karaçaylı'lanı barıda biled.
Birça "NALAT SAGIŞ"nı 8 Mart 1944'te 14.000 sabiy, 16.000 tişiruv, 6.000 kart er kişi, 2.000 sanda kazavatta caralangan asker artıkları bolub, 38.000 Malkarlını aynı cerlege iygenlerini de bilebiz.
Orus ordusunda 15.000 san Karaçaylı 2.Düniya kazavatda uruş ete turgallay, artta kalgan kart, sabiy, tişiruvga etilgen bu malgunluk, ozgunluk, zulmu kayda körülgent, kimge etilgent.
Barıp kuyulgan cerlerinde, cokluk, açlık, calangaçlıktan çekgenlerini, karnaşını, anasını balasını acaştırgan adamlaga bile turgan cerlerinden 5 km.lik uzakga barırga bile erkinlik berilmegenin dorbunlada caşaganlarını, kırdık hans aşaganların bılay bir sagış etsem, Aşık Veysel'ni sözleri esime tüşüp, bu carlı halk, bu cahanım caşavga kalay çıdadı deb büsürev eteme.
Bir milletni, curtunu, bogan malını, mülkünü her nezatını alsang da tavuşunu, avazını alırga madar coktu.
Endi sizge ol kıyamanı caşagan, ol kıyınlıklanı sınagan nazmuçulanı ol kıyıllıknı üsünden cazgan nazmularından birer ülgünü bılayga salayımda, ol künleni mıyıbızda, esibizde bir sagış eteyik. Eteyikte halkıbızga etilgen bu zulumnü unutmazga küreşeyik.
Semanlanı Sımayıl'nı "KÖÇKÜNÇÜLÜK KÜNÜMDE" degen küyü.
Seyir dunıya, cangan culduz,
Tiygen kün,
Barısıda bizni ki ed
Köçgünçün.
Cürüteyek igi umutla,
Adetle,
Talpınayek caşav degen
Candetge.
Endi kadar bizge sırtın
Burgandı,
Hını cazıv sıyrat köpür
Kurgandı,
Açı buyruk Moskvadan
Kelgendi,
Sabiy, kart da ayak üsge
Mingendi.
Umut ullu, nasıp dıkkı
Halkıma,
"Bandit", "Kadet" atadıla
Atına
Bugün bizge mahdav da cok,
Sıyda cok ,
Bugün bizge azık da cok,
Üy da cok.
Ata curtdan kısdadıla
Curt da cok,
Vagonlada ışarmaybız,
Külmeybiz,
Kırlıkmılla - kallıkmılla
Bilmeybiz.
Kayrı eltelle? -Söleşirge
Ongung cok,
Kimge sorgun? tüzün bilgen
Kişi cok.
Bir tengizge tögüllüksüz
Deydile,
Bir Kıtayga berilliksiz
Deydile.
Ölgenleni caşırmayın
Bolmaydı,
Milisala atdırmayın
Koymayla,
Kör kazarga, asırarga
Zaman cok.
Ölügüngü taşlada ket,
amal cok.
Bir ölüknü tüşürdüle
Vagondan,
Küreşelle kabır çungur
Eterge,
Kıçıradı maşinanı
Bugası...
Buyruk boldu alay koyub
Keterge.
Adamlanı tüşürmeyin
Tıydıla.
Tüşgenleni ızlarına
Cıydıla,
Murdar buga aşıgadı
Tebrerge,
eki kızı unamayla
Minerge.
Gerohladan korgaşınla
Çıkdıla,
Ekisin da cerge-cerge
Cıkdıla.
Buga ketdi, cangız ölük
Üç boldu,
Bu artıklık cüreklege
Küç boldu.
Cahanimge öretinley
Kirdik deb,
Saranaylıda tişiruvla
Sarında.
Kral bizge bergen igi
Zatların
Kusturgandı birin koymay
Barın da.
Izıbızdan tavla sarın
Saldıla,
Mallarıbız hucu-hucu
Kaldıla,
İtleribiz uzun sozub
Ululla,
Karaçayda kallay elle
Kurulla.
Betsiz zaman, nek etese
Zalimlik?
Nek bolgandı bizni bla
Arang tik ?
Kimdi seni onavungu
Cürütgen ?
Ongsuz halknı kanın iç deb,
Üretgen ?
Cahil şaşsa eltedile
Mollaga,
Aşık çıgıp anga eltgen
Collaga,
Molla şaşsa barır ceri
Bolmaydı,
Ters, tüzme deb , ol esine
Almaydı.
Cazıp anga akıl berir bir can
Cok,
Cangıldıng deb,oylaşdırır
adam cok,
Ey, tamada süygeniça
Etgendi,
Açı buyruk kol salınıp
Bitgendi.
Kim bilsin, bu carlı halknı nasıbı
Üzülmeyin tutub kallık
Ese va?
Carlı halkım, katdır endi
Belingi,
Coyuldum deb, takır etme
Kölüngü,
Ölgen eşek callıdan
Korkmaydı,
Sen da korkma, cuvuk koyma
Ölümnü.
Endi Semanlanı Sımayılnı bu cırına ne koşak eterge kerek bardı. Cazıv cazarga bile erkinlik bolmagan zamanda etilgen bu nazmu [şiir] Karaçaynı carık kününden bizleni aldı,mal vagonlaga mindirib, colda da bolganlanı körgüste, kralnı [devlet] etgen zalimliginede tiydire, barlık cerin bilmegellikle carlı halkınada "Ölgen eşek canavardan korkar mı?" Mundan amanı ne bolur ki, tik tur, korkma, kesingi de coyma ölümnü de katınga sukma deb, köl bered.
Mal vagonlala Kazakistanga keltirilib tögülgenden sora alayda bolgan caşavnu Sultanlanı Buslimat'nı "Mamuk Cıygan Kızla" atlı nazmusu bla biz da caşaydık.
Entda kuvanıp, men kıyalmayma
Ariuv bıstırnı üsüme.
Avzum aytmasa, caza bilmeyme,
Sözüm sıyınmaydı içime.
Kıyınlı kızla, mamuk cıyabız,
Örge tüzelmey belibiz,
Bu ömür bılay cılay mı keter,
Bir kötürülmey kölübüz?
Tang atmay işge barabız, kızla
Aşhamdan işden kaytabız.
Birge cıyılıp kıyınlı halkım.
Tarıgıv hapar aytabız.
Bizden sora da köb millet bardı
Bu kıyınlıknı körgenle.
Katın da almay, erge da barmay,
Caşlay acımlı ölgenle.
Öhtem halkımı eltib urdula
at orunluda caşarga...
Başlagandıla, bir başha bolmay.
Kıyınlılanı aşarga.
Aşıbız bolmay, tang atmay turub,
Katı tobala urabız.
Künü kururuk komendent kelse,
Azrail kelgen sunabız.
Bu kıyınlıkta caşaybız kızla,
Biz oynamaybız, külmeybiz.
Erkin atlarga komendant koymay,
Kayrı kirirge bilmeybiz
Açı cilamuklarıbız tama,
Açıvubuzdan biz külsek.
Bıllay bir açıv etmez edik da.
Tersligibizni biz bir bilsek.
Aş da ornuna, suv da ornuna,
Kurt-kumurçhala içebiz.
Kıyınlılaga kebin ornuna
Biz, ne tapsak da biçebiz.
Allahga iynangan-bizge iynansın
Endi açıvdan katabız.
Töşek ornuna , castık ornuna
Salam mulcarda catabız.
Ömürge cıygan mülkübüz kaldı.
Kimge amanatha koydula ?
Tersligi bolmay,kıyınlı halknı
Kum töbelede coydula...
Birle-askerde, birle-Sibirde,
Biz kıyınlıla-tutulub.
Men tüzge ketib kalayık deyme,
Kişi tabmazça kutulub...
Oy Karaçay Millet, oy meni kıyınlı halkım, Sultanlanı Buslimat'nı bir nazmusun daha salayımda okup ta kölügüz mıdah bolmasa Karaçaylı tülsüz deb aytayım.
.... Bar mülkümüznü Kavkazda koyub,
Biz calan cerde catabız.
Biz curtubuzdan ayırılgannı
Eşitgen bolmaz mı atabız?
Közleribizden cılamuk çıkmay,
Aşalmaydı da aşıbız.
Atam uruşda, biz a -Sibirde,
Kaygılık boldu başıbız.
Collaga karay, tavusulgandı
Eki közümü cavları...
Kavkaz tavlaga bir bek uşaydı
Oş Oblastnı tavları.
Bizge allay prinkaz [onov] etgen bolmazla
Ömürde mında kalırça?
Kavkazdan bir taş da ala kelmedik
Ölsek, kabırga salırça,...
Bizge allay prinkaz etgen bolmazla-
Ömürde munda tururça?!
Ölsem ,kabırım sırtha salınsın,
Kavkazdan hava ururça...
Uzakdan kelib ,kızlay öllükme,
el kabırlaga koşmagız...
Amalsız cerde termilsem, kızla ,
Tüymelerimi boşlagız.
Köb kıyınlıkla alıb koydula
Meni , aklımı ,esimi.
Bir kıyın avruv manga tiygendi,
Öllük sunama kesimi.
Biz kıyıllıla kırılıb ketdik
Bu Stalinni uvundan.
Oy anam ,kanıb ölsem edi va
Kavkaznı süzük suvundan!
Bizni tölübüz bilimli bolsa,
Bu kabırlanı tanırla...
Bir tıngılımı tüşgen sunasız
Tişiruv kazgan kabırla
Bir uzun arkan athanma kökge
Canıvarlaga buvlaga...
Oy anam , tansık bolganma , anam,
Kavkazda şavdan suvluga...
Biz kıyınlıla kalıb barabız,
Oy canazısız ,duvasız.
Amalsız ölgen ölükleni va
Eşik kangada cuvabız.
Menden sora da köb adam bardı
Taza muratına cetmegen.
ak kebinlikge çulgan salırga
Ullu Allah biyik etmegen.
Bitev duniyaga belgili bolsun
Bu Stalinni aldavu...
Ömür duniyaga bolur milletge
Köçkünçülüknü sarnavu.
Esleymisiz, sabiyle ,tişiruvla Sibirde caşav dıgalas etgen sagatda erkişileni uruşta bolganını? Buslimat atam uruştan kaythınçı meni ölgen cerimden almagız deyt. 15.000 san Karaçaylı 2.duniya kazavat da Orus askeri bolub uruş eterge barıb, 9.000'i alayda ölüb ketgent. Carlı Buslimat "Atam kellikdi deb" köb saklagan bolur. Bu kıyınlıknı etgen nalatlını Stalin bolganın, Stalin'nide Karaçaylanı aytuvu bla Ebze [gürcü] bolganın bilebiz. Anaga etilgen bu cırçıkga bir kulak berigiz.
ANAMI SÖZLERİ
Ebize malgun ne seyir etdi-
Kuru da cilay tururça
Kabırımı balam, sırtha salıgız
Kavkaz'dan hava ururça.
Ebize ölse, sen kelib kıçır;
"Ebize malgun ketdi" -deb
Men ahıratta catarma, balam
"Meni tilegim cetdi"- deb.
Kıyınlı halkıbız sürgünde bolgan cerlerine alışırga başlab, caralarıda kabuk baylap, ornalıb turgallıklarına, akılları,sagışlarıda ata curtlarında bolub turgant. Sımayılnı bu cırında anı belgileybiz.
Tıngılayma, tavuş kelet künbathandan
Gürüldeyle Mingi Tavnu bugayları
Çakıralla tansık bolub Karaçaynı
Tirilelle adamlanı borbayları
Tıngılayma, tavuş keled kün bathandan;
Şorkuldayla kök Kobannı şorkaları,
Çakıralla tansık bolub Karaçaynı
Titireyle adamlanı arkaları.
Tıngılayma tavuş keled künbathandan;
Şuvuldayla Mahar Tavnu terekleri.
Çakıralla tansık bolub Karaçaynı.
Uçunalla adamlanı cürekleri.
Eşitilelle tüşde, tünde ol tavuşla,
Can-mındadı, can andadı,andad esim
Kerti bolur, eşda halkda cürügen söz,
Tansık bolub izleyd -degen-cer iyesin.
Nazmuçu curtuna termile, halkınıda curtuna kallay bir termilgenini bile, ma tilekni tileyt.
Eşt Allahım, tilek sözümü,
Kızganma bizden nasıb ülüşnü
Kayıtıv nasıbnı ber kartha, caşha
Tük çıgar kibik töngeregen taşha.
Tersini tersligin , tüznü tüzlügün
Ber kaytar halknı kalgan üzügün;
Karaçaylıga tadbır tıbırın...
Koyma bu cerde anı kabırın...
Ahırında "Nalat Sagış" nı iyesi Stalin Cahanim otga barad. Cerine Kuruşçev degen, kral tamada bolad. Anga Karaçaylanı tamadalarından keleçile iyelle. Ol keleçileğe cılı cuvab bered. Anı eşitgen halk uçgun Kelebek bolat. Kuvanganlıkga va bir candan da içlerinde bir mıdahlıhk bolat. 1955 cılda Aziya'da etilgen ma bu nazmu anı belgileyt.
UNUTMAM ATAM CANING
Suvugan cansız kollarıngı, atam
Köküreginge eltgeneng
Ölüp turganlay, sen duva tutub,
Duniyadan savlay ketgeneng.
Köple bilivçü şıyıhlıgıngı
Ölgeningde da kördüle.
Atang Haci da şıyıh boluvçe
Sangada şagatlık berdile.
Seni canıngı unutmam atam.
Kesim duniyadan ketginçi
Unuthan deyse ,atam,közümden
Ketmezse,acalım cetginçi.
Atam duniyadan ketgen kününgden
Men caşav tınçlık tabmadım.
Oyunda, toyda aylansam da ,atam,
Cilamay üyge kaytmadım.
Atam kabırıng bla söleştim,
Sav adam hapar aythanlay.
Senden tavlaga salam aytırma,
Kesim Kavkazga kaythanlay.
Caşha, kızgada kobuzeng,toyeng
Cırdan, nazmudan toymavçeng
Mudahlık kıshan köçgün adamnı
Carık küldürmey koymavçeng.
Tavusulmazlık şavdan kibik sen-
Nazmuga ,cırga,iynarga.
Sen ömürüngde bek korkgan zatıng-
Caşnı cüregin kıynarga.
Caş adamlanı erikdirmezge
Türlü nazmula taguvçeng
Cıyış içinde tutuş başlansa
Barısın cerge kagıvçeng
Halkıng Kavkazga ketib baradı.
Tur atam,biz da keteyik !
Aziyanı uzak kumunda kalmay
Biz Don Suvundan öteyik
Halkıbız ketib, biz mında kalsak,
Kavkazda atıbız aytılmaz.
Atası-anası mında ölgenleden
Köbü Kavkazga kaytalmaz.
Cangı haparnı sanga aytırga
Men kabırlaga barama.
Men seni koyub keterik sunma,
Men seni bla kalama.
Artha termile tavusulgansa,
Kavkaz suvundan tatmadıng,
Kart-karıvsuzla artha kaytdıla,
Sen tavlarınga kaytmadıng.
Kavkazga barıb,atıngı aytalmam.
Alay tüyüldü kadarım.
Canıngdan cataR cerçik izleyme
Cok andan başha madarım.
Sen termilüvçü Kavkaz Tavla ,Atam
Meni da esimden ketmedi.
Halkla kuvanıp bargan Kavkazdan
Mangada ülüş cetmedi.
1957 cılda sürgünge iyilgen milletleni barı bla birgeley, Karaçaylıla Malkarlagada ata curtlarına kaytırga erkinlik berdile. Hapar eşitilgenley, Ata Curtha, Mingi Tavga, Kobanga bolgan tansıklık ahırında bite aylanat deb, Millet kuvanç allı bollup, ullu bayram etdile. Ekinçi kün bolub, ayakları suvga tiyib,sagış ete tebregenlerinde cüreklerindeki kıvançnı katına birde ullu mıdahlık olturdu. Kalay olturmasın? Köl salıb turmasalada 14 cılda keslerine üy-bavda etib. mal-mülk de alıb ornalıb turgan bu cerleden ayrılıb, har üyden 2-3 den az bolmagan ölgenlerini kabırlarında bılayda koyub, ol kıyın köçkünçülüknü bir daha sınarıkla.
Tab "Güttü üsüne kalaçdeb" aytılgança,bulanı üsüne bir da ata curtlarında ki cerlerini, üylerini,bavlarını, Gürcüleni kollarından alırga küreşiktile. Aziya da Karaçaylanı-Malkarlanı ornalganları, caşaganları har cerde millet cıyılıb, sagış etib, onov ettile. Gitçe bir kavum örgede cazganlarıbıznı sıltav etib "Ketmeyik" degellikge, tansıklık avur basıb milletni ullu kavumu keterge deb onov etti. Cırçıbız Sımayıl ol közüvde, kaytayık degenleden canlı bolub alaga köl berirge. "KAYTAYIK" degen nazmunu eted. Bu nazmula katlarında curtlarında 14 cıl birgeley caşaganları Aziya'lılaga da "savkalıgız" deyt.
KAYTAYIK
Orta Aziya... Esgi tıbır, ullu eşik...
Beş karnaşnı tuvub caşagan ceri!
Milletleni kanlı cavu Beriya
Alıb kelib tökgened bizni beri.
Ontört cılnı caşav bizni sınadı,
Bolumubuz işibizden tanıldı.
Sınav cılla küreş bla ötdüle-
Endi artha kayıtır madar tabıldı.
Da, KAYTAYIK, aşhı tengle ,endi biz,
Milletibiz tuvub ösgen tavlaga.
Ölgenlege olcan salam bereyik,
Tilek etib col tutayık savlaga.
Orta Aziya-bizni turgan elibiz!
Tav Karaçay bizni tuvgan ceribiz!
Turgan eling-dariy kibik bir aybat,
Tuvgan cering-can saklagan keramat.
Karnaş halkla .SAV KALIGIZ , ketebiz,
Tuz gırcınnı bizge halal etigiz.
Biz da barıb anda kazık urayık,
Siz da munda muratıgızga cetigiz!
Da, entda Karaçay Milletge col köründü. 14 cıl da kandıgalasla eterge, alırga küreşgenleri, üylerini, bavlarını, mallarını uçuz, uçuz kollarından çıgarıb, katlarını alganları 3-5 kesek hapçükle Ata Curtları Kavkaznı collarını tuttula. Bu kıyınlı milletni çeger carsuvları, palahları bitmegen boluret, kaytıb bargan ellerinde, tiyrelerinde ne körsünle, nege tübesinle?
Ullu bir kavumnu üyüde, bavu da, cıgılıb agaçları, taşları da cok etilib, cıgılmagan üyle de va Gürcü üyürle ornalıb caşay, bir kavum üyleva boş bolgallıkla cıgılıb,yada cıgılırsa azdan az kalıb tura. Ol ullu kıyınlıklanı caşab kelgen bu millet Ata Curtuna kayıthannı bergen kuvançından küç alıb, üylerini de, bavlarında cangıdan etib, gürcüle bla tüyüş uruş ete ala da bolgan üylerini de sıyırıb alıb, cangıdan el boldula, curt boldula. Iz koysada cürek caralada biteldile.
Endi Sıylı Allah sanı giçce, kölü ullu bu kıyınlı milletge bıllay zulmula, palahlıkla, carsıvla sınatmasın. Allah bu kıyınlı künlede açlıkla, zorlukla,madarsızlıkla ölüb, kabırlarıda tas bolub ketgen sanı 40 minge bargan ölgenleribizni catgan cerlerini candet etsin. Karaçay halk tilini de, töresinde kulturasında koruvlab, tölüden tölüge ozdursun. Cırları bla. cazıvları bla kulturanı [kültürübüznü burundan alıb kelgen, kıyınlı künlede milleti bizni tavuşu,avazı bolgan nazmuçularıbızdan da Allah razı bolsun. Endi cazuvubuznu Semanlanı Sımayıl'nı "Kaythan Kün Halkıma" degen nazmusu bla boşayık.
KAYTHAN KÜN HALKIMA
Ontört cılnı cer tırnaklab caşagan,
Cılamuk bla gırcınnı teng aşagan,
Sarnaysa sen tav curtungu iynaklay,
Carlı halkım ,oy caralı karaçay
Adamlarıng Aziyada kaldıla,
Cüreklege ketmez avuruv saldıla,
Kabırlarıng kum tüzle de sınsızlay,
Ulanlarıng kazavatda ızsıylay.
Ol cıllada can bergenle kaytmazla,
Tavlarına tansık salam aytmazla,
Mahar suvdan bavurlanıb içmezle,
Savla etgen bu küyleni eşitmezle.
Ol cıllanı kan ızları keberle,
Allah aytsa, ulanlarıng ceterle,
Sen cırlarsa tavlarıngda algınlay,
Carlı halkım, oy caralı Karaçay!
Ölgeninge cannet üynü bagışlay,
Savlarıngı caşav colga algışlay,
Men aythanca cılamugung cıltıray.
Ayt orayda, oy caralı Karaçay...!
