Şöyle bir kavram var bilimde: "patlama, milletin soyun patlaması..." Patlama parlamadır. Kainatta ki tüm kara delikler patlar, gezegenler yanar ve tüm gökyüzünü yıldızlar kaplar, dünyayı aydınlatırlar. Eğer yıldızlar yanıyorsa demek ki bu birilerinin işine yarıyor diyor şair. Eğer dahi varsa ne olursa olsun en yüksektedirler. Bir dahiyi nasıl anlatırız? En iyisi kendi anlatsın. İşte bir dahimiz: Ordinaryüs Prof. Dr. Tokalanı Enver. Sovyetler Birliği döneminde ve günümüzde Teknik Bilim dalında defalarca üstün hizmet ve bilim ödülü alan bilim adamımız. Sohbetimiz, bilim adamlarının çalıştığı Moskova Devlet Üniversitesi Bioteknik tatbiki bölümünde gerçekleşti.
Tamadamız olarak gençliğimize ne gibi tavsiyelerde bulunmak istersiniz? Başarının geleneksel bir reçetesi var mı?
Başarının garantisini veren öyle hazır bir reçete yok gerçek hayatımızda. Kimse başarısız da doğmaz, başarılar tesadüf de değildir bilim söz konusu ise.. Reçete aslında çok basit-çalışmak, çalışmak, çalışmak. Kendiniz için en önemli olanı seçin, hedefiniz ve odağınız sizin için en önemli olan olmalı. Hayat da değişik planlar, düşünceler ve hedefler her zaman olur. Ama siz en sevdiğiniz en öncelikli hedefinizi belirleyin ve onda en başarılı olmaya çalışın. Eğer değişik hedefler beyninizi kurcalıyorsa, en iyisi bundan kaçmaktır.
Peki ya tesadüfler? Belki tesadüfler hakkımızda bizim için karar veriyordur.? Veya her şey insanın kendisine mi bağlı?
Benim düşünceme göre büyük kararlarda her şey insanının kendisine bağlı. Kaderin hayatımızda önemli bir rolü olduğuna inanıyorum fakat insan kendisi bu role hazırlıklı olmalı. Şansları değerlendirebilmeli. Doğru yerde ve doğru zamanda bulunmalı.
Ya insan doğuştan şansı yaver gitmiyorsa, kaderi yardımcı olmuyorsa..?
O şekilde düşünmüyorum.
Başarılı olmanızın reçetesinin sırrı; sabır, emek, inanç mı?
Şanslıydım :) Talihim beni seviyor :)
İki devlet ödülünüz var, belli ki bunlar şans eseri olmamış. Uzun yıllar sabırla büyük bir özveriyle çalışmanın sonucu olduğu belli. Nasıl ve ne için bu ödülleri aldınız?
İlk ödülümü 1989 yılında Sovyet döneminde aldım. Ödül almamızı sebep olan buluşumuz ağır yanıklarda yeni teknik geliştirmiştim. Çok büyük bir çalışmaydı. Yanmış dokuların beslenmesi ve yenilenmesi konusunda çığır açtık.
Artık dünyada sizin sisteminiz kullanılıyor değil mi?
Evet, özellikle Afganistan savaşında çok yanık vakaları oluyordu. İlk defa o savaşta kullanılmaya başlandı. Daha sonra Başkurdistan 'da ki petrol yanıklarında kullanılmaya başlandı. Ermenistan depreminde kullanıldı. Görüldü ki çok efektif bir metodu bulduğum sistem.
Ya ikinci ödülünüzü hangi buluşunuza aldınız?
İkincisini 1999 yılında aldım. Gıdalar üzerinde yeni proje tasarımım için aldım. Aslında doğru ve yeterli beslenmiyoruz. Tükettiğimiz gıdalarla günlük yeterince vitaminizi, minerallerimizi alamıyoruz. Yetersiz ve dengesiz beslenmemiz var.
Peki vitamin tabletleriyle bunu tamamlayamaz mıyız?
Tamamlanır elbette ama bu hapları tabletleri nereye kadar kaç yıl düzenli olarak alabilirsiniz ve ne kadar doğru. Günlük düzenli hapımız alıyormuş gibi aslında bunu herhangi bir gıdanın kendisinden elde etmemiz daha sağlıklı. Benim projemde bizde yetişen hangi gıdayı alırsan al, o günkü mineral ve vitaminleri de alabilmeni sağlıyor hem de yan etkisiz.
Yani şimdiki çalışmanız bu projeyle ilgili.
Çalışmamı bazı bölümlere ayırdım. Birincisi bizzat kendimin üzerinde çalıştığım noktalar, ikincisi eğitim ve kolektif çalışma amaçlı ekibimde ki profesörlere, doçentlere , asistanlara verdiğim görev.
Ekibinizde kimler var?
Beş tane master yapan doktor, 22 asistan ve diğerleri. Ekibimle yeni ürünlerde geliştirdik.
Ne tür ürünler?
Son zamanlarda geliştirdiğimiz ürünler az değil. Karaciğer hastalıkları için "Gepamin ", Sporcular için "Sportmin ", Şeker hastaları için "fito-kseli " ve zayıflamak isteyenler için "fito-jele"
Son söylediğinizi biraz açarmısınız?
Bu yeni bir bio teknik, dünyada ve Rusya'da gelişmeye başlamış bir teknik. Geliştirdiğimiz bu ürün aslında alındıktan sonra kanınızdaki şeker oranını düzenliyor. Metabolizmanızı normalleştiriyor. İster istemez fazla kilolarınızı da veriyorsunuz. Ürünümüz tamamen bitkisel.
Peki bu mucize ilaçlarınızın adı nedir?
İleride eczanelerde "Fito-Kisel " ve "Fito-Jele" adı altında "Bio-Fit" ticari markası altında satılacak.
Eşiniz Aminat ne ile meşgul peki?
Eşim Ekonomiyi bitirdi. Çalışmıyor. Çocuklarına bakmayı tercih etti.
Evde hangi dilde konuşuyorsunuz?
Rusça ve Karaçayca.
Karaçay dilini çok güzel konuşuyorsunuz. Bildiğiniz yabancı dil?
İngilizceyi iyi biliyorum.
Evet, Allah'a şükür gençliğimizin örnek alacağı tamadalarımız var. Gençlerimizde başkalarına örnek olurlar inşallah.
__________________________________________________
Röportaj: Bagatırlanı Şahriza
Kaynak: www.elbrusoid.org
Tercüme: Dr. Murat Poyraz
__________________________________________________
