Kesibizni kalgan milletleden törge salıb alanı da ayak tübge salıb kesibizni aldab kallay bir zamannı turlukbuz. Ata babalarıbıznı caşavları üsünden cazılgan, basmallaññan meteryallanı barısında da belgili bolgan, alanı bu  duniyada sınamagan kıyınlıgı, amanlıgı, kalmaganı cazıladı. Barısı da kerti zatladıla. Bir kesekni sagış etsek deyme! Duniyanı candetlerinden biridi deb aytılıp turgan curtlarında caşagan ata-babalarıbız ol bek süygen tavların da, çegetlerini da bir daha körmezça artlarında koyub, ömürde bilmegen-körmegen collaga tüşüb nek aylangandıla.

Bıyıl, 2007-çi cılnı may ayında, Karaçay 14-cıllık tutmakdan-sürgünden başına azat bolub, Kavkaz curtuna, Miññi Tavuna kayıthanlı, 50 cıl bollukdu. Añña atalıb, Karaçay-Çerkes Respublikada kuvanç cıyılıvla, toy-oyun, aşav-içiv, dagıda başha közbav zatla bardırıllıkdıla. Alay a, sürgüññe çıdayalgan halk, Sibirni buzlarından, Orta Aziyanı kumlarından ötalgan halk, 558 kesekge bölüññen-çaçılgan, özge, madar bolganlay, birge cıyılıb, Ata curtuna kayıta bilgen halk, endi Curtunda tüb bola turganını üsünden caññız bir söz aytırık tüldüle onovçula-kullukçula...

Ne açı bolsa da, tüzün aytırga kerekdi. «Carlılıgın caşırgan bayınmaz» deb, nart söz bardı. «Karga «kak» der, adam «Hak» der» deb da bardı söz. Halkıbıznı mahtab, nazmu, hapar cazıb turgan bla kemlikleden kutulallık tülbüz. Tüzdü, halkıbız cigit, ciger bolmasa, bügünlege da cetmey, dump bolur edi...

Halkıbıznı tin baylıgı aytıb aytalmazça ulludu, baydı. Ol haznanı cıyuv, tintüv, açıklav cılla bla, ömürle bla barıb turluk işdi. Men bılayda «halk cırladan» başlarga izleyme söznü. Halk cır deb aytılganlıkga, anı sözün, makamın da caraşdırgan adam (adamla) bolmay madar cokdu. Eski cırla avuzdan avuzga köçe, saklaññandıla, alanı etgenleni va atları (köbüsünü) unutulgandıla. «Cırnı avtorun tohtaşdıruv nege kerekdi, cır saklaññan ese, bügün da cırlana ese bolmaymıdı» degenle da bardıla. Bolmaydı. Birinçi canından, tüzlük üçün, avtornu atı belgili bolurga kerekdi, ansı anı kıyının başhaga tecegenle, urlavçula, tonovçula da çıgıb kaluvçandıla.

Abdullah deb bek ullu bir alim caşagandı Doğlat elibizde. Abdullah Tıp ilimni üsünden usta bolub, Doğlat eli ne da tögeregindeki Türklü elleni adamlarına darman bolgandı. Abdullah (ELKIR) askerlikni üsündende bek usta bolganı haparları aytılgandı. Orusyada anı izleb ödül salganla. Abdullah Orusyadan atı bla, Orus askerle bla tüyüşe tüyüşe, uruşa uruşa kelgendi. İşkok (göroh), kama kullangannı da ustası bolgandı. Uçgan kuşnu başından urganını elibizdeki adamladan eştgenbiz. Abdullah,  Orusyada, Tavlulanı kelgeni haparlarını eşitgendi. Anı içün Bursa''da cuvuklarımı tabarmamı deb kararga atıbıla barıb kelgendi.

Caññı cetişe kelgen caş tölübüz bile bolmaz. Mından cıyırma - cıyırma beş cıl alga köb üyde ma bugün sıysız etip turgan üy telefonla coget. Bolganlada cuvuk cerge da bolsa başha şaharga telefon eterge izlegende, postahanege barıp 4-5 sagat sıra saklap alay bıla söleşirigi bla söleşeyed. Endi va kart, caş, sabiy, tişiruv demey, har kimni da hurcununda bir gitçe telefonçuk anı bla kimge süyse, kalayga izlese, haman baylamlı bolup söleşgeni cetmegeni kibik,ol giççe maşinaçıkla surat tarta, cır tıñlay, kaydam dagıda nele eterge madar taba. Da andan da ozup daha alamatına tübeb turganıbızga va naytasız?

Mеn bılаydа «аkılmаn» dеgеn söznü, nе mаgаnаsın bilmеy, nе vа hаpаrın аytırık аdаmımı nаmısın, sıyın kötürеyim dеp hаyırlаnmаymа. Аllаy sözlеgе köblе dа tiyişli bоlup kаlmаgаnlаrın dа bilеmе. Аlаy а şukur bоlsun kаdаrgа. Hаlk avuzunа kаrаgаn, аkıl sözlеri cаrаgаn аdаmlаrıbız а kаysı tav avuzdаn dа çıgа kеlgеndilе. Оgаrı Mаlkаrdа Kоspаrtıdа tuvup ösgеn Şаbаtuklаnı Üsüpnü cаşı Mustаfа аllаy аdаmlаrıbızdаn biri edi.

Türk Rеspublikаnı şаhаrlаrındа bla ellеrindе bоlgаn közüvlеrimdе mеn Karaçay-Malkar diаspоrаnı köb kеlеçilеri blа türlü-türlü cıl sаnlаrı em iş ustаlıklаrı bоlgаn аdаmlа blа tübеşgеnmе. Аndа intеlligеntsiya Kаvkаz millеtlеni istоriyalаrın bеk igi bilgеnlеrinе, biznеsni kеlеçilеri vа Rоssеyni şöndügü cаşаvun tеrеn аñılаgаnlаrınа mеn bеk sеyir etgеnmе. Bizni tışındа аtа curtlulаrıbıznı cаşаvlаrındа bu аrt zаmаndа аhşı cаnınа türlеnüvlе bоlа turgаnlаrı bеlgili şаrtdı.