Off Canvas sidebar is empty

Edebiyat

Karaçay Malkar Edebiyatı ile ilgili Makaleler

EKİ CAZUVÇUGA EKİ TÜRLÜ KARAM

Köb bolmay gumanitar tintüvle institutnu Malkar Literatura bölümü kurab, “Busagatda Malkar Prozada Gitçe Janrlanı [hapar, povest-hikâye] Aynuvları” degen at bla seminar bolgandı. Anı filologiya ilmulanı doktoru Bittirlanı Tamara bardırgandı. Seminarga institutnu ilmu kullukçuları, cazuvçu, filologiya ilmulanı kandidatları Töppelanı Alim, Sarbaşlanı Alöna, Atabiylanı Asiyat em poet Tabaksoylanı Muhtar katışhandıla. Birinçi cıyıluvda söz Malkar literaturaga art on beş cılda kelgen cazuvçula Bittirlanı Aminatnı “Şaşhanla Cannetge Tüşedile” bla “Tañ Atmay Tursa Edi” em Glaşlanı Alanı [Borisni] “Kaşhaçamnı Nesi Bar?” bla “Uzak Konakla” degen kitaplarını üslerinden bargandı.

Seminarnı açhan Bittirlanı Tamara art cıllada çıkgan kitaplanı üslerinden hazna kesamat söz bolmaganın, köbüsünde es ullu janrla cazgan cazuvçularıbızga burulub, hapar, povest çıgarmala alanı avanalarında kalganların aythandı. Andan arı ol Bittirlanı Aminatnı çıgarmaların süze, anı tilini baylıgına es burgandı. Cazuvçunu seyir eterça suratlav sıfatla kuraganın da belgileb, ülgüle da keltirgendi. Ol tabiygatnı suratları bla teñleşdirib, adamnı kaygıların, buşuvların seleyte bilgenin da aythandı. Tamara, Aminatnı haparlarında mudah avaz köb bolganın, birde va avtor anı mardadan ozdurganın da belgilegendi. Ol eski sözleni, kargışlanı da kerek cerde alamat tab hayırlaññanın çertgendi.

“Cigitleni küçlerin, alanı önlerin da eslemey koymaysa. Süymeklikni üsünden cazuvçunu köb türlü oyumu, colu bardıla. Alanı alay teren açıklab, tişiruv cazallıkdı, nek degende, ol nazik sezilmeni tişiruv kesi cüreginden çıgarıb aythandı. Aminatnı bla Borisni çıgarmaları birge tübegenleri, igi okuna bolur. Caşavga mudahlık bla da, çam hal bla da kararga bollukdu. Boris çam bla karaydı. Anı okuvçu kesi saylar, añña kaysı cuvukdu” deb boşagandı sözün Tamara.

Filologiya ilmulanı kandidatı Sarbaşlanı Alöna, eki cazuvçunu üsünden da oyumun ayta:

“Men okuvçuça aytırga süyeme” degendi. “Bittirlanı Aminatnı haparlarını har birinde adamnı halı, kadarı açıklanadıla. Çıgarmalarının murdoruna ol caşav kertilikni saladı em anı açıklaydı. Eki kitabında da suratlav çüyrelik bardı. Baş çüyrelikden sora da adam kesik esi bla küreşedi. Ol artık da “Tañ Atmay Tursa Edi” degen povestinde körünedi. Cazuvçu adam bla kadar, adam bla bolum degen zatlaga es buradı” degendi. Adamnı caşavun türlü türlü sıfatla bla sabiyle, abadan adamla, tişiruvla bolsunla, alanı üsleri bla körgüzsgenin da belgilegendi ol. Andan arı sözün de Alöna, Aminatnı bay tiline es burub, ol can saluv, teñleşdirüv amalla bla tab hayırlaññanın aythandı.

Atabiylanı Asiyat da kesini sözünde, zaman oza, türlene barganı kadar, suratlav çıgarmalanı temaları, alada sıfatla da türleññenlerin aythandı.

“Bittirlanı Aminat haparların tematika canı bla tintsek, cigitlerini buşuvlukadarları “Şaşhanla Cannetge Tüşedile” degen kitapçıknı atında da belgilenedi” degendi ol. “Caşavda köb kıyınlıkla tübegenleri sebebli, adam alaga kesin horlatmay, cumuşaklık, bileklik etüvnü okuvçunu esine saladı. Cigitlerinin tersliklerin da belgileb, alanı iç duniyaların, psihologiyaların da açıklarga itinedi. Zamañña köre bolub kalmay, Aminat adamlanı bir birlerine candavurlukga çakıradı… Glaşlanı Boris a çıgarmlarında caşavda kemçilikleni samarkav halda açıklaydı. Anı haparlarında biz adamlanı caşavlarına art zamanda kirgen goroskopla, reklamala degença, caññı zatlanı da körebiz. Bir nença sıfat a terk terk da tübeydile. Ala cutluknu, çurumçuluknu açıklaydıla. Ol canı bla Borisni haparlarını maganası uludu” deb boşagandı sözün caş alim.

Tabaksoylanı Muntar da Bittirlanı Aminatnı cetişimlerin belgiley, ol cazgan temala başha çıgarmalada tübemegenlerin aythandı. Arı deri Malkar prozoda bolmagan, el bla şaharnı birge koşhan cer kuru kalıb turgança edi da, cazuvçula alanı birge cuvuklaşdıruvda ullu iş etgenin, ol bizni prozaga da ullu koşumçuluk bolganına es burgandı.

“Cigitlerini üsünden aytsam a, amanlık etgenle, çüyre, kırs, taş cürek adamlaga karasak da, can avrutasa. Nek degende, ala da etgen amanlıklarına tübeydile. Cazuvçu cigitlerine asırı katı karagança, alaga süd bolub süyelgença körünedi. Añña deri cazılgan çıgarmalada allay zat eslenmegendi. Aminatnı ençiligi oldu. Anı bla birge Aminat azat caçuvçudu. Ol a kesine, okuvçuga da nasıbdı. Nek degende, erkinlik bergenlikge, bügünlükde kerti söznü aytırga süyelgenle azdıla. Anı sebebli, Aminat okugan adamnı iynandırgan etedi” degendi Muhtar.

Töppelanı Alim bıllay seminarlada cazuvçulanı çıgarmalarına bek teren, ayavsuz kritika etilinirge kereklisin aythandı. Hapar canı bla bizni literaturada bek karuvsuz bolganın esge salıb, gitçe janrlanı endigi caş tölü Çıpçıklanı Boris, Bittirlanı Aminat, Glaşlanı Boris, mından arı aynıtırlarına ışaññanın bildirgendi. Alim, cigitni kesi kesi bla cüyreligini üsünden Alöna başlagan oyumnu bek tüzge sanab, andan arı bardırgandı. Ülgüge Çehovnu, Buninni haparların keltirib, ala caşavda tübegen zatnı bolganıça keltirib hapar aytmay, baş cigitlerini bolumların açıklaganlarına es burgandı. “Ala süd etmeydile cigitlerine. Cazuvçunu borçu, okuvçuga çüyrelikni berüv, köb hapar da aytmay. Bittirlanı Aminat fahmulu adamdı. Alanı tölü kesi da bizni tölüden miyikde bolurga kerekdi, nek degende, art cıllada suratlav amalla adabiyatda öse baradıla, añña köb caññı zatla da kiyirilgendile. Anı sebebli, caş cazuvçula ne canından da bizni tölüden ese, ayhay da miyikde bolurga kerekdile. Glaşlanı Borisni üsünden aythanda va, anı allında Katsilanı Habu, Gurtulanı Eldar, Tokumalanı Cagafar bardıla. Ol alanı katlamay, alga barırga borçludu” deb Töppelanı Alim eki cazuvçuga mından arı da ullu cetişimlege ceterlerin süygenin bildirgendi.

kamatur.org

Karaçay Malkar Türkiye

Login

{loadmoduleid ? string:? string:? string:? string:? string:? string:? string:? string:? string:? string:261 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?}