Bu tezde, modern Karaçay-Balkar edebiyatının kurucu yazarlarından biri olan Salih Hoçu'nun "Janñan Otnu İçinde" adlı kitabındaki "Safar bla Revolütsiya", "Mudah Jaş", "Janñan Otnu İçinde", "Bu Eki Ḳabır Kimnidile", "Ozdula Zamanla", "Eki Kareldi", "Çıpçıḳ", "Kapitan Gastello", "Jigitle", "Tashaçıla" adlı hikâyeler kullanılmıştır. Bu hikâyeler çerçevesinde yapılan dil incelemesi ve dizin ile Karaçay-Balkar Türkçesi gramerinin özellikleri, yazarın Karaçay-Balkar Türkçesini nasıl kullandığı, yazarın üslubu ve edebî görüşü değerlendirilmeye çalışılmıştır. Tez, İnceleme, Metin ve Dizin olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Karaçay ve Balkar sözlerinin etimolojileri, tarihî belgelerde bu sözlerin nasıl geçtiği, Karaçay-Balkar Türklerinin etnik kökenleri, yaşadıkları coğrafya ve nüfuslarına değinilmiş, daha sonra Salih Hoçu'nun hayatı, sanatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İnceleme kısmı Ses Bilgisi ve Biçim Bilgisi olmak üzere iki başlık altında değerlendirilmiştir. Ses Bilgisi bölümünde Karaçay-Balkar Türkçesindeki ünlü ve ünsüzlerin Eski Türkçeye göre hâlleri verilmiştir. Karaçay-Balkar Türkçesindeki ünlü ve ünsüzlerin Eski Türkçeye göre durumları, hikâyelerde geçen sözcüklerin uğradığı ses olaylarıyla ilgili başlıklar altında örneklendirilmiştir. Şekil Bilgisi bölümünde ad, sıfat, zarf, zamir, eylem ve edat konuları ele alınmış, ad ve eylem çekimleri, Eski Türkçe ve Tarihî Kıpçak Türkçesi ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Metin bölümünde hikâyeler transkribe edilmiş ve daha sonra metnin, orijinal hâline sadık kalmaya çalışarak yapılan Türkiye Türkçesine aktarması verilmiştir. Dizin bölümünde, hikâyelerde bulunan sözcüklerin gramatikal dizini verilmiştir. Sonuç bölümünde ise inceleme kısmında elde edilen verilerin değerlendirilmesi ışığında ulaşılan çıkarımlar sunulmuştur.
In this thesis, ''Safar bla Revolütsiya'', "Mudah Jaş", "Janñan Otnu İçinde", "Bu Eki Ḳabır Kimnidile", "Ozdula Zamanla", "Eki Ḳareldi", "Çıpçıḳ", "Kapitan Gastello", "Jigitle", "Tashaçıla" stories are used which placed in the book "Janñan Otnu İçinde" of Salih Hoçu who is one of the constitutor author of modern Karachay- Balkar literature. The language analysis and the index within the framework of these stories and the features of the grammar of Karachay-Balkar Turkish, how the author used Karachay-Balkar Turkish, and the style and literary view of the author were tried to be evaluated. The thesis consists of three parts: Analysis, Text and Index. In the introduction part, the etymologies of the Karachay and Balkar words, how these words are mentioned in the historical documents, the ethnic roots of the Karachay-Balkar Turks, the geography and population they live in, were then given information about the life, art and works of Salih Hoçu. The Analysis section has been evaluated under two titles: Phonology and Morphology. Vowels and consonants in Karachay-Balkar Turkish in phonetics section are given according to Old Turkish. The states of vowels and consonants in Karachay-Balkar Turkish compared to Old Turkish are exemplified under the titles related to the sound events of the words mentioned in the stories. Noun, adjective, adverb, pronoun, action and prepositions are dealt with in the Morphology section, and noun and action shots are tried to be evaluated in comparison with Old Turkish and Historical Kipchak Turkish. In the Text section, stories are trascribed, and then the text was translated into Turkish, trying to stick to its original state. In the Index section, the grammatical index of the words in the stories is given. In the conclusion part, the conclusions reached in the light of the evaluation of the data obtained in the examination section are presented.
